-
1 st|ać1
impf (stoję, stoisz) vi 1. (być w pozycji pionowej) [osoba] to stand- stać na palcach to stand on tiptoe- stać na rękach to stand on one’s hands- stać na głowie to stand on one’s head- stać okrakiem nad czymś to straddle sth- stać na baczność to stand at attention- robić coś stojąc to do sth standing up- ledwie stał na nogach ze zmęczenia he was so tired that he could hardly stand- nie może stać o własnych siłach he’s too weak to stand up on his own2. (trwać bez ruchu) to stand- stać w miejscu [osoba] to stand still- stoimy w miejscu a. projekt stoi w miejscu we’re not making headway a. any progress- stój spokojnie! stand still!- nie stój tak, zrób coś don’t just stand there, do something!- stać w korku to be stuck in a traffic jam- pociąg stoi na stacji the train is standing at the station- winda stoi między piętrami the lift is stuck between floors- statek stoi na kotwicy the ship is lying at anchor- stój! a. stać! (komenda wojskowa) halt!; (do uciekającego przestępcy) freeze!- stójcie, nie tak szybko (idźcie wolniej) slow down!; (zastanówcie się jeszcze) hold on, not so fast!- powietrze stoi the air is still3. (być umiejscowionym, być obecnym) [osoba, przedmiot] to stand- stać w szeregu to stand in a row- przy oknie stał jakiś mężczyzna some man or other was standing at the window- nie stójcie na deszczu don’t stand in the rain- szafa stojąca w kącie pokoju a wardrobe standing in the corner of the room- na półce stały książki there were some books on the shelf- sok stoi w dzbanku the juice is in the jug- dom stoi na wzgórzu the house stands on a hill- stać na solidnych fundamentach [budynek, związek, firma] to have solid foundations- stojące rzędami samochody cars standing in rows- gdzie stoisz? (samochodem) where have you parked?- stać przed/za czymś [przymiotnik, przecinek] to precede/follow sth, to go before/go after sth- na ulicy stoi woda the streets are flooded with water- stać wysoko na niebie [księżyc, słońce] to be high in the sky- stać komuś w pamięci przen. to stand out in sb’s memory- w oczach stoi mi jej postać przen. I can see her in my mind’s eye4. (wykonywać czynność, pełnić funkcję) stać na warcie to be on guard- stać przy kuchni to stand over a stove- stać na czele partii to be the leader of a party- stać na bramce to be in goal- stać przy maszynie to operate a machine- stać za ladą to stand behind the counter- stać po mięso/chleb pot. to queue GB a. line up US for meat/bread5. (znajdować się w położeniu, być w stanie) stać na skraju przepaści przen. to be on the edge of disaster- stać u progu kariery to be on the threshold of a career- stać wysoko w hierarchii to be high up in the pecking order- stać wysoko w sondażach to be riding high in the polls- stać na równi z kimś to be on an equal footing with sb- stać wyżej od kogoś na szczeblach władzy to be above sb in the ranks of power- stać ponad prawem to be above the law- stać za czymś przen. (być sprawcą) to be behind sth- kto za tym wszystkim stoi? who’s behind all this?- stać przy kimś przen. (wspierać) to stand by sb- stać nad kimś przen. (pilnować) to stand over sb- stać nad kimś, jak kat nad dobrą duszą to stand over sb like a prison guard- stać po czyjejś stronie (popierać) to be on sb’s side- stać z boku to stand to one side- stać ponad podziałami to be above petty divisions- stać w ogniu [budynek, miasto] to be in flames- stać otworem [brama, drzwi] to stand open- dom stoi pusty the house stands empty- dobrze stać finansowo [osoba, przedsiębiorstwo] to be doing well- dobrze/kiepsko stoję z matematyki pot. my maths marks are good/poor- jak stoimy z czasem? pot. how are we (doing) for time?- stać na wysokim/niskim poziomie [mecz, zawody] to be of high quality- stać wysoko/nisko [kultura, przemysł] to be well/poorly developed- nasze akcje nisko/wysoko stoją our shares are doing well/badly- jak stoją dolary? pot. what’s the exchange rate for the dollar?- jak sprawy stoją? what’s the situation?- stać na stanowisku, że… to be of the opinion that…- stać przed problemem/wyzwaniem/dylematem to be faced with a problem/challenge/dilemma- stać wobec groźby czegoś to face the threat of sth- stać w obliczu konieczności zrobienia czegoś to be confronted with the necessity of doing sth- stać w sprzeczności z czymś to be at odds with sth- stać w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem to go against common sense- nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy… there’s no reason why we/you shouldn’t…- chcę wiedzieć, na czym stoję pot. I want to know where I stand6. (nie zmarnieć) [roślina] to last- róże mogą stać i miesiąc roses can last a month cut7. (być w pionie, sterczeć do góry) to stand- stojące uszy psa a dog’s pricked-up ears- stojąca lampa a standard lamp- wieszak stojący a coat stand8. (nie działać) [fabryka] (z powodu strajku) to be on strike; (wstrzymać produkcję) to not work- mój zegarek stoi my watch has stopped- produkcja stoi the production is on hold- cały kraj stoi the entire country is on strike9. pot. (być napisanym) to say- tam stoi napisane, że… it says there that…- w dokumencie stoi, że… it says in the document that…10. książk. (opierać się) stać na czymś to be based on sth- nasza gospodarka stoi na węglu our economy is based on coal mining- Polska rolnictwem stoi the Polish economy is based on agriculture11. przest. (dbać) stać o coś to be after sth- ja nie stoję o pieniądze I’m not after money12. przest. (mieszkać, stacjonować) stać gdzieś na kwaterze to be quartered somewhere- stać gdzieś obozem [armia, wódz] to encamp somewhere- we wsi stało wojsko soldiers were stationed in the village13. przest. (wystarczyć) nie stało mu sił he ran out of strength- nie stało mu talentu he didn’t have enough talent■ umowa stoi! it’s a deal- wybiegł, jak stał he stormed out without stopping to thinkThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > st|ać1
-
2 sprzeczność
- ci; -ci; gen pl; -ci; f* * *f.1. (= niezgodność) contradiction; discrepancy ( pomiędzy czymś a czymś between sth and sth); inconsistency ( z czymś with sth); sprzeczność interesów conflict of interests; wewnętrzna sprzeczność self-contradiction; być w sprzeczności z czymś run counter to sth, contradict sth; być w sprzeczności z konwenansami run counter to conventions; stać w sprzeczności z czymś be out of line with sth, be at variance with sth, be in contradiction to sth.2. log. contradiction, contrariety; prawo sprzeczności law of contradiction.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprzeczność
-
3 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
4 mu|r
Ⅰ m (G muru) 1. Archit., Budow. wall- mur domu/zamku a wall of a house/castle, a house/castle wall- mur cmentarny a cemetery wall- twierdza miała mury o grubości 2 metrów the walls of the fortress were 2 metres thick- mury obronne miasta a town’s defensive walls- ogród otoczony murem a walled garden- ogród otoczono murem the garden was walled (in)- otoczyć a. opasać budowlę murem to surround a building with a wall- przeskoczyć przez mur to jump a. go over a wall2. przen. wall przen., barrier przen.- czułem, jak między nami wyrasta mur nieufności/obojętności I felt a wall of mistrust/indifference growing a. building up between us- (na)trafić na mur obojętności to come a. run up against a wall of indifference- zburzyć a. przełamać mur uprzedzeń to break down a. to overcome the barriers a. wall of prejudice3. (zwarta grupa) wall przen.- mur ochroniarzy a wall of bodyguards- widziała tylko mur pleców she couldn’t see anything but a wall of backs- otoczyli go zwartym murem they surrounded him closely4. Sport. wall- ustawić się w mur to form a. make a wallⅡ mury plt książk. walls- w murach miasta within the city walls- za murami miasta beyond the city walls- pod murami miasta just outside the city walls- w murach szkoły within the confines of the school- cały dzień siedzieć w murach to stay indoors a. inside all day- spędzić życie w klasztornych murach to spend one’s life within a. behind (the) monastery walls- Mur chiński a. Wielki Mur the Great Wall (of China)- mur ciosowy Budow. ashlar wall- mur oporowy Budow. retaining wall, revetment- mur pruski Budow. half-timbered wall■ być jak mur pot. to refuse to budge, to stand one’s ground a. stand firm- ona prosiła, a on jak mur she pleaded with him, but he stood firm- być przypartym a. przyciśniętym do muru pot. to be up against the wall pot.; to have one’s back to the wall- głową muru nie przebijesz pot. there’s no point in a. it’s no use banging your head against a brick wall- opuścić szkolne mury to leave school a. college- stać jak mur pot. (nic nie mówiąc) to stand there tongue-tied; (nie ruszając się) to stand stock-still a. motionless- stać murem za kimś/czymś pot. to be a. stand firmly behind sb/sth- stanąć murem za kimś/czymś to throw one’s full support behind sb/sth, to give sb/sth one’s full support- będę murem stać przy tobie i bronić cię I will stick a. stand by you and defend you- opozycja stoi murem przeciwko rządowi the opposition is standing firm a. standing its ground against the government- zamknąć coś na mur pot. to shut/lock sth (up) tight- zastałem drzwi zamknięte na mur I found the door locked (up) tight- przyjdę na mur I’ll definitely come a. come for sureThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mu|r
-
5 o|ko
n 1. ( Gpl oczu, Ipl oczami a. oczyma) (narząd wzroku) eye- błędne/bystre/zamglone/żywe oczy wild/sharp/hazy/lively eyes- brązowe/piwne/szare/zielone oczy brown/hazel/grey/green eyes- dwoje a. oboje oczu a pair of eyes- głęboko osadzone oczy deep-set eyes- podbite/podsinione oczy black-ringed/livid eyes- przekrwione/skośne/wpadnięte/wyłupiaste/wypukłe oczy bloodshot/slanting/sunken/bulging/protruding eyes- łzy napływają a. nabiegają komuś do oczu tears are welling up in sb’s eyes- oczy komuś zachodzą łzami tears flow into sb’s eyes- łzy zakręciły się komuś w oczach tears rolled in sb’s eyes- mrużyć oczy to squint- otwierać/zamykać oczy to open/to close one’s eyes- skierować a. obrócić oczy na kogoś/na coś to direct one’s eyes at sb/sth- wodzić za kimś/czymś oczami a. śledzić kogoś/coś oczami to follow sb/sth with one’s eyes2. ( Npl oka) (kółko) dot- tkanina w kolorowe oka polka-dot fabric3. ( Npl oka) (sieci) mesh 4. sgt Żegl. (służba) bow watch- stać na oku to bow watch5. Żegl. (pętla) eye□ argusowe oczy książk. Argus-eyed look- kocie oczy Techn. catseyes- kocie oko Miner. cat’s eye- magiczne oko Radio, Techn. magic eye- oko cyklonu Meteo. eye of the storm, storm centre- oko opatrzności Relig. (symbol opatrzności) the Eye of Providence- pawie oko (wzór na piórach pawia) peacock’s eye- tygrysie oko Miner. tiger(’s)-eye- wole oczy Archit. (ornament) bullseye a. bull’s-eye ornament- wole oko Archit. bullseye a. bull’s-eye window■ sokole oko eagle eye- o sarnich oczach doe-eyed- świdrowate oczy przest. piercing eyes- bez zmrużenia oka a. oczu without batting an eye(lid)- być czyimś okiem i uchem to be sb’s eyes and ears- być/pozostawać/uczyć się pod czyimś okiem to be under sb’s tutelage- dawać po oczach pot. to blind, to dazzle- dla czyichś pięknych oczu a. na piękne oczy for sb’s pretty face- dobrze/źle jemu/jej z oczu patrzy he/she has a kind/a forbidding look in his/her eyes- dwoi a. troi się mu w oczach he sees double/triple- mieć ciemne plamy przed oczami to see spots before one’s eyes- pociemniało mu a. zrobiło mu się ciemno przed oczami he saw spots before his eyes- mieć dobre a. bystre oko a. oczy (być spostrzegawczym) to have observant eyes; (mieć dobry wzrok) to have good a. sharp eyes- mieć kocie oczy to have cat’s eyes- mieć kogoś/coś na oku a. mieć oko na kogoś/coś to keep an eye a. a sharp eye on sb/sth- mieć kogoś/coś przed oczami to have sb/sth before one’s (very) eyes- stoją mi przed oczami I have them before my very eyes- mieć oczy (szeroko) otwarte to keep one’s eyes open a. skinned, to keep one’s weather eye (on sth)- mieni się mi/jemu/jej w oczach a. świat/wszystko mi/mu/jej mieni się w oczach I see/he sees/she sees spots- na czyichś oczach before a. in front of a. under sb’s (very) eyes- na oko more or less- nie móc oderwać oczu od kogoś/czegoś to have one’s eyes riveted to sb/sth- nie śmieć spojrzeć komuś w oczy a. nie śmieć pokazać się komuś na oczy to not be able to look sb in their eyes a. face- nie wiedzieć, gdzie oczy podziać a. schować książk. to not know where to look- obserwować coś/patrzeć na coś kątem oka to watch/to see sth out of a. from the corner of one’s eye- oczy się mu/jej kleją a. zamykają his/her eyelids are drooping- oczy się mu/jej świecą a. śmieją do kogoś/czegoś his/her eyes shine a. are shining at sb/sth- oczy wychodzą a. wyszły a. wyłażą a. wylazły mu/jej na wierzch a. z orbit (ze strachu) his/her eyes bulge(d) from his/her head a. sockets; (ze zdziwienia) his/her eyes pop(ped) out on stalks- oczy zachodzą mu/jej mgłą a. mgła przysłania a. zasłania a. zasnuwa mu/jej oczy his/her eyes get hazy, his/her sight gets blurred- oko mu/im zbieleje this will knock him/them out- otworzyć oczy to wake- patrzeć a. spoglądać a. zerkać spod a. kątem oka to look (at sth) out of a. from the corner of one’s eye- pilnować a. strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie a. jak źrenicy oka to guard sth with one’s life- podnieść a. wznieść oczy to lift a. raise one’s eyes- postawić oczy w słup to cast up one’s eyes in astonishment- patrzeć krzywym a. złym okiem na kogoś/coś to frown (up)on sb/sth, to look askance at sb/sth- robić (do kogoś) słodkie oczy pot. to cast a. to make sheep’s eyes (at sb)- robić coś dla (ludzkiego) oka a. dla ludzkich oczu to keep up appearances- zrobić a. puścić do kogoś (perskie) oko to wink at sb- rozmawiać/spotkać się z kimś w cztery oczy to talk/to meet with sb face to face a. tête-à-tête- skakać a. rzucać się komuś do oczu to fly at sb’s throat- spojrzeć niebezpieczeństwu/prawdzie/śmierci (prosto) w oczy to face the danger/truth/death- spotkać się a. stanąć a. znaleźć się z kimś/z czymś oko w oko to be eyeball to eyeball with sb/sth- spuścić a. opuścić oczy to lower one’s eyes- stracić kogoś/coś z oczu a. z oka to lose sight of sb- strzelać oczami (rzucać wesołe spojrzenia) to cast happy glances; (lękliwie zerkać) to cast anxious glances- szukać oczami kogoś/czegoś to look about for sb/sth- ścigać a. gonić kogoś/coś oczami to follow sb with one’s eyes- w czyichś oczach in sb’s eyes- w oczach rapidly- zmieniać się w oczach to change overnight- urosnąć w oczach (dziecko) to shoot up- w żywe oczy blatantly- kłamać w żywe oczy to lie through one’s teeth, to tell brazen lies- widoczny gołym okiem visible to the naked eye- widzieć a. zobaczyć coś a. przekonać się o czymś na własne a. swoje oczy to see sth with one’s own eyes- wisieć oczami na kimś/czymś to fix one’s eyes on sb/sth, to glue one’s eyes to sb/sth- wpaść komuś w oko to catch one’s fancy; (zwrócić uwagę) to catch sb’s eye- wykłuwać komuś oczy czymś to fling sth in sb’s face- wypatrywać (sobie) za kimś/czymś oczy to look out for sb/sth- z zamkniętymi a. zawiązanymi oczami (z łatwością) with one hand (tied) behind one’s back; (trafić gdzieś) with one’s eyes closed- (po)za oczami behind sb’s back- zamknąć oczy książk., euf. to pass away, to breathe one’s last (breath)- zejść komuś z oczu to get out of sb’s sight- zginąć a. zniknąć komuś z oczu to vanish from sb’s sight- oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye, a tooth for a tooth- co z oczu, to z serca a. z myśli przysł. out of sight, out of mind- czego oko nie widzi a. oczy nie widzą, tego sercu nie żal przysł. what the eye doesn’t see, the heart doesn’t grieve (over)- pańskie oko konia tuczy przysł. the master’s eye makes the horse fat- popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by żarło przysł. sb has eyes bigger than their stomachThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o|ko
-
6 siedzieć
(-dzę, -dzisz); imp -dź; vi( znajdować się w pozycji siedzącej) to sit; (pot: przebywać) to stay; (pot: być w więzieniu) to do time; (SZKOL: powtarzać rok) to repeatsiedzieć cicho — to sit still lub quiet
siedzieć nad czymś — (przen) to work on sth
siedzieć w czymś — (przen) to know sth inside out
* * *ipf.1. (= nie stać, nie leżeć) sit (przy l. wokół czegoś at l. around sth); (= nie wstawać z miejsca) remain seated; ( o ptakach) perch ( na czymś on sth); (na grzędzie, drucie) roost; ( o zwierzęciu) sit, sit l. rest on its haunches; siedzieć na jajach ( o drobiu) sit on eggs; siedzieć do późnej nocy sit up ( till late); siedzieć po turecku sit cross-legged; siedzieć komuś na kolanach sit on sb's lap; siedzieć na dwóch stołkach przen. straddle the fence; siedzieć bezczynnie sit on one's hands; siedzieć z założonymi rękami (= nic nie robić) sit on one's hands, twiddle one's thumbs; siedzieć jak na szpilkach be on pins and needles; siedzieć cicho be l. keep quiet, keep a low profile; siedzieć cicho jak mysz pod miotłą be as quiet as a mouse; siedzieć cicho jak trusia lie low; siedź cicho! be l. keep quiet!; siedź spokojnie! sit still!; siedzieć u szczytu stołu sit at the head of a table; siedzieć w kucki squat; siedzieć w pierwszym rzędzie sit in the front row; siedzieć na pieniądzach roll l. wade in money; siedzieć z przodu ( obok kierowcy) sit in the front; siedzieć na beczce prochu przen. (= być l. znaleźć się w bardzo niebezpiecznej sytuacji) be sitting on a powder keg; siedzieć komuś na ogonie (= ścigać drugi samochód trzymając się go bardzo blisko) tailgate.2. pot. (= przebywać) stay, remain; nie siedź długo don't be long; siedzieć za długo ( o gościu) overstay l. outstay one's welcome; siedzieć w domu stay l. be at home; siedziałem tam jak na tureckim kazaniu it was all Greek to me, I didn't get a word of it; siedzieć pod pantoflem be henpecked; siedzieć u kogoś w kieszeni przen. (= być od kogoś zależnym finansowo) be financially dependent on sb; siedzieć w długach (po uszy) be in debt up to one's eyeballs; siedzieć komuś na głowie przen. live off sb, inflict o.s. on sb.3. pot. (= mieszkać) live.4. pot. (= zajmować się czymś) do, work; (= być zaabsorbowanym) be engrossed; siedzieć w komisji sit on a committee; siedzieć nad czymś (np. nad pracą) work on sth; siedzieć w czymś przen. know sth inside out.5. pot. ( w więzieniu) do time.6. pot. (= tkwić) sit; gwóźdź dobrze siedzi the nail sits tight.7. szkoln. (= powtarzać rok) repeat.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > siedzieć
-
7 pokry|ć
pf — pokry|wać impf (pokryję — pokrywam) Ⅰ vt 1. (obić, obszyć) to cover, to upholster [fotel, kanapę] (czymś with sth)- pokrycie tych foteli skórą będzie drogo kosztować it’s going to be expensive to have these armchairs upholstered in leather2. Budow. to roof (in) [dom] (czymś with sth)- pokryć dom dachówką/gontem to tile/shingle the roof of a house- musimy na nowo pokryć dom we must re-roof the house- stodoła pokryta słomą a thatched barn3. (powlec) to coat [powierzchnię, drewno, metal] (czymś with sth); to spread [powierzchnię, papier] (czymś with sth)- pokryć coś farbą to apply a coat of paint to sth- pokryć coś lakierem/szkliwem to varnish/glaze sth- pokryć ulicę nawierzchnią/nową nawierzchnią to surface/resurface a street- pokryć ściany tynkiem to plaster the walls- fasadę domu pokryto freskami the façade of the house was covered with frescoes- pokrył jej twarz pocałunkami przen. he covered her face with kisses4. (zakryć) [kurz] to cover, to coat; [śnieg] to cover; [szron] to coat; [błona] to line- rzekę pokrywał lód the river was ice-bound- w nocy śnieg pokrył pola during the night snow covered the fields- biurko było pokryte kurzem the desk was covered a. coated with a film of dust- śledziona jest pokryta błoną surowiczą the spleen is lined with a serous membrane- czoło pokryły jej kropelki potu beads of perspiration stood out on her forehead- jego policzki pokrywał trzydniowy zarost he had three-days’ stubble on his cheeks- ciała ich pokrywał tatuaż their bodies were covered in tattoos- schody pokryte dywanem a carpeted staircase5. (spłacić) to cover [koszty, wydatki]; to cover, to make good [deficyt, straty]; to discharge, to settle [dług]- 1000 złotych powinno wystarczyć na pokrycie kosztów podróży 1,000 zlotys should be enough to cover the travel expenses- pokryć niedobór w kasie to make good the cash deficit in the till6. (zaspokoić) to meet, to satisfy [zapotrzebowanie]; (uzupełnić) to make good [braki]- import węgla pokrywa 25% krajowego zapotrzebowania coal imports satisfy a. meet 25% percent of the country’s demand- braki w produkcji pokryano importem shortfalls in output were made up a. met with imports- sposoby pokrycia deficytu budżetowego ways of covering a. making up the budget deficit7. (zataić) to cover, to hide [zmieszanie, zdumienie]- śmiechem pokryła zażenowanie she laughed to cover a. hide her embarrassment- wrodzoną nieśmiałość pokrywał pewną szorstkością he concealed his natural diffidence with a brusque manner- zmieniła temat, żeby pokryć zdenerwowanie she changed the subject to hide her nervousness- pokryć coś milczeniem to turn a blind eye to sth8. Wojsk. (ustawić się za kimś) to cover (the front-rank man) 9. Zool. to cover [samicę] Ⅱ pokryć się — pokrywać się 1. (stać się pokrytym) to become covered- pola pokryły się śniegiem snow covered the fields- niebo pokryło się chmurami the sky clouded over- szyby pokryły się szronem the window panes frosted over- na te słowa jej twarz pokryła się rumieńcem these words brought a blush to her cheeks- srebro pokryło się nalotem the silver became tarnished2. (być zbieżnym) [pogląd, zeznanie] to agree, to coincide (z czymś with sth); [linia, granica] to coincide (z czymś with sth)- data jego urodzin pokrywa się z datą imienin his date of birth coincides with his name day- nasze stanowiska się pokrywają our opinions coincide- nowe granice diecezji pokrywają się z granicami politycznymi the new diocesan borders coincide with the political frontiers- zeznania świadków nie pokrywają się the witnesses’ depositions do not tally a. concurⅢ pokryć się (ukryć się) to hide- ludzie pokryli się po lasach people hid in the forestsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pokry|ć
-
8 stawać się
impf ⇒ stać się* * *( przed przymiotnikiem) to get, to grow, to become (przed rzeczownikiem, zaimkiem)stawać się kimś/czymś — to become sb/sth; ( zdarzać się) to happen
* * *ipf.1. (= zostawać kimś, czymś, jakimś) become; stawać się czyimś przyjacielem become sb's friend; zaniedbanie stało się przyczyną pożaru the fire was caused by negligence; stawać się kimś pot. become somebody.2. (= zdarzyć się) happen; sprawiedliwości stało się zadość justice was done.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stawać się
-
9 zrobić
* * *pf.1. (= wytworzyć, wyprodukować) make; zrobić śniadanie/kawę make breakfast/some coffee; zrobić coś na drutach knit sth; zrobić coś szydełkiem crochet sth; zrobić coś z niczego make sth out of nothing; zrobić coś od ręki do sth while you wait; zrobić z igły widły make a mountain out of a molehill; i w Paryżu nie zrobią z owsa ryżu you can't make a silk purse from a sow's ear.2. (= dokonać czegoś) make, do; zrobić ruch/krok make a move/step; zrobić pranie/porządki do the laundry/cleaning; zrobić komuś zastrzyk give sb an injection; zrobić interes na czymś make money out of sth; zrobić karierę make a career; zrobić komuś grzeczność do sb a favor, Br. do sb a favour; zrobić komuś wstyd bring shame on sb; zrobić z kogoś człowieka make a person out of sb; zrobić z kimś/z czymś koniec do away with sb/sth; zrobić z czymś porządek put sth in order; zrobić oko do kogoś wink at sb; zrobić pierwszy krok/wielki krok naprzód make the first step/a giant step forward; zrobić dobry początek make a good start; zrobić zakupy do shopping; zrobić z czegoś użytek make use of sth; zrobić wyjątek make an exception; zrobić zdjęcie take a picture; zrobić pieniądze l. majątek na czymś make a fortune on sth; zrobić kasę na czymś pot. make money on sth; zrobić komuś kawał play a joke on sb; zrobić komuś na złość spite sb; zrobić z kogoś durnia l. wariata make a fool out of sb; zrobić skok na bank sl. raid a bank; zrobił wiele/wszystko, aby... he did a lot/everything to...; nie wiem, co z tym zrobiłem I have no idea what I did with it; uważaj, bo coś sobie zrobisz be careful or you'll hurt yourself; to ci dobrze zrobi it will do you good; co mogę dla ciebie zrobić? what can I do for you?, is there anything I can do for you?; co mi możecie zrobić? pot. what can you do to me?; co z tym fantem zrobić? what to do with it?3. (= zachować się) do; act, behave; zrobić dobrze/źle do the right/wrong thing; co ja zrobię bez ciebie? what will I do without you?; co ja zrobię, że... I can't help it that...4. (= zorganizować) make, organize; zrobić zebranie organize a meeting; zrobić przyjęcie throw a party; zrobić sobie święto take a day off.pf.1. (= stać się) become, turn out; zrobiło się komuś żal kogoś/czegoś sb felt sorry for sb/sth; zrobiło się głośno koło kogoś/czegoś sb/sth received a lot of attention; zrobiło mi się niedobrze I felt faint; zrobiło mi się smutno/radośnie I felt sad/happy; co się z niego zrobiło?! look what became of him!2. (= nastać) get; zrobiła się noc the night fell; zrobił się dzień the day began; zrobiło się późno/zimno it got late/cold; zrobiła się zima/wiosna winter/spring came; zrobiło się zamieszanie there was some commotion; zrobił się tłok/bałagan there was a crowd/mess.3. pot. (= wykreować się) dress up, spruce up; zrobić się na bóstwo doll o.s. up.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zrobić
-
10 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
11 chla|snąć
pf — chla|stać impf (chlasnęła, chlasnęli — chlastam a. chlaszczę) pot. Ⅰ vt 1. (uderzyć) (biczem) to lash (at); (szablą) to slash (at)- chlasnąć kogoś w twarz to swipe sb across the face- gałęzie chlastały nas po twarzach the branches lashed our faces- chlasnęła psa smyczą she swiped the dog with the lead2. (rozciąć) to slash [skórę, tkaninę] 3. pot. (wyciąć) to cut [tekst] Ⅱ vi [fale, woda] to lash- deszcz chlastał o szyby the rain lashed against the window panesⅢ chlasnąć się — chlastać się 1. (uderzyć siebie samego) to lash oneself (czymś with sth)- koń chlastał się ogonem po bokach the horse swished its tail from side to side2. (kaleczyć samego siebie) to slash oneself (czymś with sth)- chlasnął się przy goleniu he cut himself (while) shaving3. (uderzyć jeden drugiego) to lash (at) a. swipe (at) each other (czymś with sth)- chlastali się mokrymi ręcznikami they swiped each other with wet towels4. (ranić jeden drugiego) to slash each other (czymś with sth)- chlastać się szablami podczas pojedynku to slash at each other with swords during a duelThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chla|snąć
-
12 straż
f 1. sgt (strzeżenie) guard- pełnić straż to be on guard- stać na straży pokoju to guard peace- osadzić kogoś pod strażą to put sb under guard2. (G pl straży) (warta) guard- zdwoić straże to double guards- zdjąć straże to relieve the guards- rozstawiono straże guards were posted- □ straż ogniowa a. pożarna fire brigade- straż przednia Wojsk. advance guard, vanguard- straż przybrzeżna coastguard- straż sąsiedzka neighbourhood watch- straż tylna Wojsk. rearguard* * *-y; -e; gen pl; -y; fstraż pożarna — ( instytucja) fire brigade (BRIT), fire department (US), ( budynek) fire station; ( wóz) fire engine (BRIT), fire truck (US)
stać na straży czegoś — (przen) to guard sth
* * *f.pl. -e (nadzór, strażnicy) guard; straż graniczna border guard; straż honorowa guard of honor; Br. guard of honour; straż obywatelska home guard; straż pałacowa palace guard; straż pożarna fire brigade; straż przyboczna personal guard; straż przednia wojsk. advance guard, vanguard; straż tylna wojsk. rear guard; być pod (silną) strażą be under (heavy) guard; pełnić straż be on guard; stać na straży (= pełnić straż) be on guard; (= strzec) safeguard, uphold; trzymać straż stand sentinel; wystawić straże set guards; zaciągnąć straż mount guard ( przy czymś at sth).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > straż
-
13 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
14 twarz
f 1. (oblicze) face- całować kogoś po twarzy to cover sb’s face with kisses- roześmiać się komuś w twarz to laugh in sb’s face- skądś znam tę twarz I know that face- uderzył mnie pięścią w twarz he punched me in the face- miała zakłopotany wyraz twarzy she had a troubled look on her face2. przen. (osoba) face- na zebraniu było kilka nowych twarzy there were a few new faces at the meeting3. książk., przen. (aspekt, odmiana) face, aspect- marzenia senne to inna twarz naszej psychiki dreams constitute another facet of our psyche4. pot. (usta) face- zamknij twarz! shut your face!■ blada twarz książk. paleface- z kamienną twarzą książk. stony-faced- wszyscy milczeli, mieli kamienne twarze everyone stood/sat there stony-faced- pokerowa twarz książk. poker face- z pokerową twarzą odpowiadał na wszystkie pytania he answered all the questions poker-faced- dać komuś w twarz pot. to slap sb across the face- do twarzy jej w tym it suits a. becomes her- w ciemnych kolorach nie jest mi do twarzy dark colours don’t suit me- czy byłoby mi do twarzy w różu? would I look good in pink?- powiedzieć komuś (prosto) w twarz pot. to tell sb to their face, to tell sb outright- powiedziałem mu prosto w twarz, że jest leniem I told him to his face that he was lazy- kurza twarz! pot. damn it!- leżeć/siedzieć/stać twarzą do czegoś/do kogoś to face sth/sb, to lie/sit/stand face to face with sth/sb- leżał twarzą do ściany he lay facing the wall- malować się na (czyjejś) twarzy książk. to be written all over sb’s face- masz to wypisane na twarzy it’s written all over your face- mienił się na twarzy his face changed colour- na twarz posp. per head, a head- na imprezie było po butelce wina na twarz at the party there was a bottle of wine per head- padać na twarz pot. (być bardzo zmęczonym) to be dead tired- padać przed kimś na twarz (bić pokłony) to fall prostrate a. to prostrate oneself before sb; pot., pejor. (płaszczyć się) to grovel to a. before sb- spotkać się a. stanąć twarzą w twarz z kimś to come a. stand face to face with sb- stanąć twarzą w twarz z czymś to face a. to come face to face with sth- stracić/zachować twarz to lose/to save face- twarz się mu/jej wyciąga a. wydłuża przen. his/her face drops a. falls- kiedy usłyszał, że nie dostanie premii, twarz mu się wydłużyła when he heard he wouldn’t get a bonus his face fell- wyjść z czegoś z twarzą pot. to get out of sth without losing face- wyraz twarzy (facial) expression- całą firmę trzymał ostro za twarz he kept a tight a. firm grip on the whole company- zrobić sobie/komuś twarz pot. to make up a. do (up) one’s/sb’s face* * *-y; -e; gen pl; -y; fbyć zwróconym twarzą do kogoś/czegoś — to face sb/sth
nie jest ci w tym do twarzy — it doesn't flatter you, it doesn't suit you
z kamienną twarzą — straight- lub poker-faced
* * *f.pl. -e1. (= oblicze) t. przen. face; jest/nie jest ci w tym do twarzy it becomes you/doesn't become you; ktoś ma coś wypisane na twarzy sth is written over sb's face; mieć wiatr w twarz have wind in one's face; padać przed kimś na twarz prostrate oneself before sb; rysy twarzy (facial) features; roześmiać się/napluć komuś w twarz laugh/spit in sb's face; stracić/zachować twarz przen. lose/save face; twarz pokerzysty poker face; twarzą do kogoś/czegoś facing sb/sth; twarzą w twarz (z kimś/czymś) face to face (with sb/sth); czyjś wyraz twarzy expression on sb's face.2. (= osoba) face; blada twarz (= człowiek białej rasy) paleface; znajome/nowe twarze przen. familiar/new faces.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > twarz
-
15 udział
- łu; loc sg -le; mmieć udział lub udziały w X — to hold shares in X
przypadło mu w udziale zrobienie tego — (przen) it fell to his lot to do it
* * *mi1. (= uczestnictwo) participation; brać udział w czymś take part in sth, participate in sth.2. ekon. (= wkład) share; udział członkowski share, shareholder's share, member's share; mieć udziały w spółce hold shares in a company, own shares of a company; mieć udział w czymś (sukcesie itp.) have a privilege to par-ticipate in sth l. contribute to sth, contribute to sth; być l. stać się czyimś udziałem przen. participate in sth; deal with sth; go through l. undergo sth; przypaść komuś w udziale przen. fall to sb's lot to do sth; it is l. was sb's privilege to do sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > udział
-
16 sprzecznoś|ć
f contradiction (między czymś a czymś between sth and sth)- sprzeczność interesów a conflict of interests- stać w sprzeczności z czymś to stand in contradiction to sth- pogodzić sprzeczności to reconcile contradictionsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprzecznoś|ć
-
17 baczność
- ci; fmieć się na baczności przed (+instr) — to beware, to be on one's guard against
baczność! — WOJSK attention!
* * *f.1. (= postawa gotowości) attention; stać na baczność stand at attention; baczność! wojsk. attention!2. mieć się na baczności be on one's guard (przed kimś/czymś against sb/sth).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > baczność
-
18 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
19 zaciążyć
pf.1. (= stać się ciężkim) weigh heavily; plecak zaciążył mu po paru godzinach marszu the rucksack weighed heavily on him after a few hours of marching.2. (= stać się nie do zniesienia) weigh heavily; zaciążyło na nim wspomnienie ojca the memory of his father weighed heavily on him.3. (= odbić się negatywnie) have a negative impact ( na czymś on sth); na jego złym zachowaniu zaciążyło nieodpowiednie towarzystwo what contributed to his misbehavior was inappropriate company.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zaciążyć
-
20 pokrywać
impf ⇒ pokryć* * *-am, -asz, pokryć; perf; vt* * *ipf.- am -asz1. ( jakąś osłoną) cover, coat ( czymś with sth); pokrywać farbą coat with paint; pokrywać deskami board; pokrywać metalem metal; pokrywać nawierzchnią ( drogę) surface; pokrywać podłogą floor; pokrywać l. obijać skórą leather.2. (= płacić) cover, defray; pokrywać długi settle one's debts.3. (uczucia, emocje) (= ukrywać) cover, conceal; pokryć coś milczeniem pass over sth in silence.4. (= stać jeden za drugim) form a single-file line.5. (= zapłodnić) cover.6. (= być obiciem czegoś) upholster, cover.ipf.1. (= być pokrytym czymś) become covered; pokrywać się kurzem dust over; pokrywać się szronem frost over.2. (= być zbieżnym, podobnym) agree, correspond; teoria pokrywa się z faktami theory agrees with l. corresponds to the facts.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pokrywać
См. также в других словарях:
stać — ndk, stoję, stoisz, stój, stał 1. «o istotach żywych: trzymać się, być na nogach; zachowywać pozycję pionową, wspierając się na nogach» Stać na palcach. Stać na baczność. Pracować stojąc. Ledwie stoję na nogach ze zmęczenia. Nie móc stać o… … Słownik języka polskiego
stać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Xa, stoję, stoi, stój {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} o ludziach: utrzymywać ciało w pozycji pionowej, opierając się na stopach : {{/stl 7}}{{stl 10}}Stać na palcach. Ledwo stoję na… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać w sprzeczności — {{/stl 13}}{{stl 8}}{z czymś} {{/stl 8}}{{stl 7}} być niezgodnym z czymś, przeciwstawnym czemuś, wykluczającym się wzajemnie z czymś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jego czyn stoi w sprzeczności z prawem. Wywody stały w sprzeczności z historią. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać na gruncie — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czegoś} {{/stl 8}}{{stl 7}} kierować się czymś w myśleniu, działaniu; przestrzegać czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Stać na gruncie prawa, strukturalizmu, materializmu. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać — I. 1. Coś, ktoś stoi, staje, stanął komuś w oczach, przed oczami, w myślach, w pamięci «coś, ktoś jest przedmiotem czyichś myśli, wyobrażeń, wspomnień»: Przed oczami stanęły mi wszystkie zapamiętane thrillery i sensacyjne filmy (...). W.… … Słownik frazeologiczny
być [stać się] całym światem — {{/stl 13}}{{stl 8}}{dla kogo} {{/stl 8}}{{stl 7}} być dla kogoś wszystkim, stać się czymś jedynym, najważniejszym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nauka była dla niego całym światem. Niedługo ta kobieta stanie się dla ciebie całym światem. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stanąć [stać] murem — {{/stl 13}}{{stl 8}}{za kimś, za czymś [przy kimś, przy czymś]} {{/stl 8}}{{stl 7}} zdecydowanie poprzeć (popierać) kogoś, coś, opowiedzieć, zadeklarować się po stronie kogoś, czegoś; nieustępliwie wystąpić (występować) w obronie kogoś, czegoś :… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być [stać się] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyimś} {{/stl 8}}udziałem {{/stl 13}}{{stl 7}} ktoś uczestniczy w czymś, doznaje czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kłopoty materialne są udziałem większości młodych rodzin. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stawać się – stać się ciałem — {{/stl 13}}{{stl 7}} o czymś abstrakcyjnym: realizować się, urzeczywistniać się {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
zejść — dk XI, zejśćjdę, zejśćjdziesz, zejdź, zszedł a. zeszedł, zeszła, zeszli, zszedłszy schodzić ndk VIa, zejśćdzę, zejśćdzisz, schodź, zejśćdził 1. «idąc opuścić się w dół; zstąpić» Zejść do piwnicy. Zejść po drabinie, z drabiny, po schodach, ze… … Słownik języka polskiego
utworzyć — dk VIb, utworzyćrzę, utworzyćrzysz, utwórz, utworzyćrzył, utworzyćrzony 1. «ustanowić, zorganizować, ukonstytuować» Utworzyć kółko zainteresowań. Utworzyć nowy zarząd organizacji. Utworzyć nowy oddział szpitala. 2. «stać się sprawcą istnienia,… … Słownik języka polskiego